Geschatte leestijd: 9 minuten
De gecombineerde leefstijlinterventie of GLI wordt sinds 2019 vergoed voor volwassenen. Maar nog niet voor kinderen! Onbegrijpelijk toch?
Hoe staat het met de GLI voor kinderen? Hoe ziet deze GLI eruit en welke zorgprofessionals zijn erbij betrokken. En wie is de kinderleefstijlcoach?
De actuele stand van zaken lees je in dit artikel.
- Wat is een GLI voor kinderen?
- Wat is er anders in de leefstijlinterventie voor kinderen
- Het probleem: kinderen hebben een slechte leefstijl
- Leefstijlcoaching – alleen door een kinderfysiotherapeut?
- Hoe staat het met de vergoedingen een kinder-leefstijlinterventie
- Welke GLI programma’s zijn er al?
- Een opleiding voor fysiotherapeuten tot leefstijlcoach voor kinderen
Wat is de GLI voor kinderen?
Een gecombineerde leefstijlinterventie (GLI) is gericht op mensen met een specifiek risicoprofiel. Bij volwassenen betekent dit dat iedereen vanaf 16 jaar met ‘een matig verhoogd gewichtsgerelateerd gezondheidsrisico’ (volgens de indicatiecriteria uit de NHG standaard Obesitas en de Zorgstandaard Obesitas) in aanmerking komt. Deze GLI wordt vergoed uit de basisverzekering. Hier kun je een interessant artikel over de GLI voor volwassenen lezen.
De GLI voor kinderen is gericht op kinderen met overgewicht. Het indicatiegebied is een zogenaamd matig verhoogd gewichtsgerelateerd risico (GGR). Voor vergoeding van een GLI is verwijzing door een huisarts noodzakelijk.
Hoe ziet een GLI eruit?
Een GLI bestaat uit een programma van 2 jaar. Daarin wordt het kind begeleid door een kinderleefstijlcoach en soms ook door een diëtist, fysiotherapeut en/of psycholoog. Verder is altijd de zgn. ‘centrale zorgverlener‘ betrokken. Deze treedt op als case-manager.
Er zijn twee fases in de GLI:
- 12 maanden begeleiding/behandeling en
- 12 maanden onderhoud.
Veelal is een GLI voor kinderen onderdeel van een zogenaamde ketenaanpak. In die ketenaanpak wordt gedurende 3,5 jaar begeleiding gegeven waarvan 24 maanden een GLI wordt uitgevoerd.
Een ketenaanpak wil zeggen dat er sprake is van zorg binnen een zorgplan gericht op het kind én het gezin (en dus niet alleen gericht op het kind).
Je kunt niet zelf een GLI ‘verzinnen’; het programma dat je volgt moet voldoen aan de ‘eerste aanwijzingen voor effectiviteit‘ zoals die op de website loketgezondleven.nl van de overheid zijn gepubliceerd. Verderop in dit artikel lees je hier meer over.
Speciaal voor kinderen – wat is er dan anders?
Een programma gericht op het verbeteren van leefstijl voor kinderen heeft natuurlijk een aantal bijzondere kenmerken. Natuurlijk staat de leefstijl van het kind centraal, maar de rol van de ouders is zeker zo belangrijk.
Een kind, en ook een puber, is nu eenmaal niet volledig in staat om zelf volledig verantwoordelijk te zijn voor zijn eigen gezondheid. Ouders spelen door hun opvoeding en ondersteuning een cruciale rol. Ook wordt het ontwikkelen van een gezonde leefstijl bemoeilijkt door onderliggende problemen waarin de ouders (ook) een rol hebben. Daarnaast blijkt uit onderzoek dat de ‘voorbeeld-rol’ van ouders uiterst belangrijk is.
Een effectieve GLI voor kinderen ruimt dus voldoende plaats in voor de rol van de ouders: ‘kinderleefstijlcoaching’ is daarmee dus ook ‘ouderleefstijlcoaching’.
Het probleem: kinderen hebben een slechte leefstijl
Het is natuurlijk geen nieuws dat kinderen (en volwassenen) in Nederland een slechte leefstijl hebben. Maar hoe groot is dat probleem nu eigenlijk?
Overgewicht
De cijfers van overgewicht en obesitas bij kinderen geven aan dat zo’n 15 % van alle kinderen tot 18 jaar te zwaar is (overgewicht of obesitas). Om wat exacter te zijn: 13% van de 4 tot 12-jarigen en 19% van de 12 tot 16-jarigen.
Het is zeer ernstig te noemen dat deze cijfers al jaren een stijgende trend hebben. Nog alarmerender is dat overgewicht en obesitas op steeds jongere leeftijd worden gesignaleerd.
Ongezond eten
Een groot probleem in ons westers eetpatroon is de ‘rijkheid’ van het eten. Het westerse eetpatroon bevat forse hoeveelheden energie, vaak in de vorm van suikers. Vezels en andere ‘balast-stoffen’ ontbreken vaak, terwijl juist deze stoffen zouden kunnen zorgen voor een verzadiging en het lichaam (en maag/darmsysteem in het bijzonder) aan het werk kunnen zetten.
Een belangrijk doel van een GLI zal dan ook vaak zijn om een voedingspatroon te ontwikkelen met voedsel dat minimale bereiding heeft ondergaan en dat een lage glycemische index heeft.
Te weinig bewegen
Door alle technologische ontwikkelingen bewegen we steeds minder. Kinderen spelen steeds minder buiten op straat. Ook nemen steeds minder kinderen deel aan sport. En dat eist zijn tol: kinderen (en later ook de volwassene) zijn minder fit, hebben vaker fysieke klachten, ontwikkelen zich minder goed en ‘groeien langzaam dicht’.
Andere oorzaken voor ‘gewichtsgerelateerd gezondheidsrisico’?
Belangrijk om te benadrukken dat overgewicht zeker niet altijd en alleen door ongezond eten en te weinig bewegen wordt veroorzaakt. Een kind met overgewicht moet altijd door een huisarts worden gezien om andere oorzaken uit te sluiten. Erfelijkheid, stofwisselingsaspecten, lichaamsbouw, etc. spelen met regelmaat een belangrijke rol. Ook wordt steeds duidelijker dat het genetisch profiel van het kind van belang is.
Kinderleefstijlcoaching – wie doet dat/wat?
Het coachen van kinderen is een vak apart. Dus vereist bijzondere vaardigheden, kennis en kunde. Als je als leefstijlcoach volwassenen begeleid wil dit niet zeggen dat je direct ook in staat bent tot het begeleiden van kinderen.
Als je kinderleefstijlcoach bent, heb je ook competenties nodig op het gebied van opvoeding, ontwikkeling van het kind, ouder-kind dynamiek, pedagogiek, de rol van het voorbeeld van ouders, enzovoort.
Jeugdverpleegkundigen zijn mogelijk zeer geschikt voor een rol als kinderleefstijlcoach.
En paramedici zoals kinderfysiotherapeuten of diëtisten?
Leefstijlcoaching – door een (kinder?!) fysiotherapeut?
Om leefstijl bij kinderen te verbeteren kan hulp en ondersteuning nodig zijn. Gedragsverandering is niet gemakkelijk dus een goede coach kan het verschil maken.
Wat moet een leefstijlcoach kunnen als hij/zij cliënten begeleid in een gecombineerde leefstijlinterventie voor kinderen? Best veel eigenlijk.
Uitgaande van de kennis en kunde die een algemeen fysiotherapeut heeft, op basis van zijn HBO opleiding, is aanvulling nodig op het gebied van voeding, ontspanning en pedagogiek.
Daarnaast moet je als leefstijlcoach natuurlijk voldoende kennis hebben van gedragsverandering en bekwaam zijn in coaching en gespreksvoering.
Bij het begeleiden van kinderen en hun ouders komt daar nog bij dat je inzicht hebt in de ontwikkeling van het kind, zowel motorisch als sociaal-emotioneel. Verder is gebleken dat verbinding met de zorg, het sociale domein en de maatschappij cruciaal is. En tenslotte moet je in staat zijn om ouders te coachen in hun pedagogische/opvoedende rol.
Dat is een mooie maar ook pittige klus. En dat vergt veel van de kinderleefstijlcoach. Is een kinderfysiotherapeut dan dus de meest geschikte persoon om deze taak op zich te nemen? Ja, waarschijnlijk wel. Met aanvullende scholing gericht op leefstijl en eventueel ook aanvullende scholing op de coachende en pedagogische taken voldoe je als kinderfysiotherapeut volledig aan de competenties voor een kinderleefstijlcoach.
De centrale zorgverlener
Juist omdat leefstijlverandering bij kinderen zo ingewikkeld is, wordt in veel leefstijlprogramma’s die anno 2024 worden uitgevoerd een centrale zorgverlener aangesteld. Deze rol wordt meestal vervuld door een jeugdverpleegkundige, pedagogisch adviseur of een wijkprofessional.
De centrale zorgverlener coordineert eigenlijk het hele proces rond het kind. Hij of zij kijkt naar wat nodig is en betrekt de professional die daarbij hoort. Een cruciale rol!
In het artikel ‘De centrale zorgverlener in de GLI voor kinderen‘ lees je er meer over.
Vergoeding van een kinder-leefstijlinterventie of kinder-GLI
Een kinderleefstijlinterventie, zoals een GLI, wordt nog niet vergoed vanuit de basisverzekering. Wel lopen er pilots in Nederland.
Een veelbelovend project is ‘Limburg Keigezond‘ van CZ, VGZ, GGD’en, Limburgse gemeenten en het Maastricht Universitair Medisch Centrum MUMC+. Op 7 maart 2022 is een pilot gestart van 3 jaar waarin 1300 kinderen zullen worden begeleid.
In deze pilot wordt een gecombineerde leefstijlinterventie voor kinderen uitgevoerd en een effectmeting gedaan. De pilot is een vervolg op een eerder onderzoek, het zogenaamde Your COACH Next Door project. Hieruit kwamen veelbelovende resultaten naar voren.
Nadrukkelijk is opnieuw in de huidige pilot gezocht naar het interveniëren op de achterliggende factoren van een ongezonde leefstijl, zoals opvoeding en de verbinding met de maatschappij en het sociale domein.
Meer weten? Kijk op de site van het MUMC+.
Een mooi onderzoek dat ons belangrijke dingen gaat leren!
Welke programma’s zijn er al?
De overheid heeft een grote database met programma’s gericht op het aanpakken van gezondheidsproblemen of dreigende gezondheidsproblemen. Leefstijl komt veel voor in deze database.
Leefstijlprogramma’s zijn in te zien op loketgezondleven.nl.
Ook kun je hier zien welke status programma’s hebben.
De programma’s die worden ingediend bij de overheid worden namelijk beoordeeld door een wetenschappelijke commissie.
Beoordelingen op niveau II en III zijn vaak beoordelingen die een status krijgen als ‘aanbevolen’ en dan in aanmerking komen voor vergoeding.
Verder is de gemeente Amsterdam al jarenlang intensief bezig om overgewicht bij kinderen en jongeren te verminderen. Men geeft voorlichting, maar belangrijker: men ontwikkelt preventiebeleid en programma’s om kinderen met overgewicht te helpen.
De Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht heeft inmiddels zijn sporen verdiend en resultaat opgeleverd. Dit is terug te vinden op deze factsheet.
Een opleiding voor fysiotherapeuten tot leefstijlcoach voor kinderen
Kinderen begeleiden tijdens verandering van leefstijl is een zeer uitdagende taak. Je moet van veel zaken grondige kennis hebben, over goede coaching-skills beschikken, affiniteit met kinderen hebben en kunnen denken vanuit een integrale benadering van zorg.
De benodigde competenties die de kinderleefstijlcoach zou moeten bezitten zijn nog niet beschreven, al wordt hier door een denktank wel aan gewerkt. Vooralsnog is het dus nog wachten op resultaat hiervan…..
Zodra dit helder is dan zal onze opleiding tot kinderleefstijlcoach van start gaan. Wij kunnen niet wachten!
Op de hoogte blijven van een eventuele opleiding tot kinderleefstijlcoach?
Laat je gegevens hieronder achter en we houden je op de hoogte van een eventuele opleiding tot kinderleefstijlcoach.
Zie je hier direct boven geen inschrijfformulier? Schrijf dan in via deze pagina dan houden we je op de hoogte van de GLI voor kinderen.